Lasy Państwowe ostrzegają przed niebezpieczną i rakotwórczą rośliną, która do niedawna uchodziła za środek leczniczy. Starzec jakubek (Jacobaea vulgaris), bo o nim mowa, w Polsce występuje powszechnie na łąkach, przydrożach, brzegach pól i lasów oraz w rowach. Może rosnąć wszędzie.
Opis rośliny
Starzec jakubek ma wysoką, charakterystyczną łodygę, osiągającą nawet 120 cm wysokości. Łodyga rozgałęzia się tworząc nagie lub wełnisto owłosione długie pędy. Liście są lirowate i pierzastodzielne, a ich odcinki odstają od łodyg niemal pod kątem prostym. Im wyżej położone, tym są mniejsze. Na samym szczycie łodygi występuje okazały, luźny i rozpierzchły kwiatostan.
Tworzą go żółte kwiaty, zebrane w podbaldachy. Koszyczki o średnicy 1,5-2,5 cm są złożone z kwiatów języczkowych, płasko rozłożonych i występujących na brzegu kwiatostanu oraz z kwiatów rurkowatych, gęsto upakowanych wewnątrz. Roślina ta kwitnie od czerwca do września. Wkrótce po kwitnieniu pojawiają się jedwabiste, białe włoski.
Właściwości lecznicze czy niebezpieczna roślina?
Do niedawna, bo jeszcze w latach 80 XX w. uważana była za roślinę leczniczą. Stosowano nalewki i napary z ziela starca jakubka jako środek rozkurczowy, hamujący nadmierne krwawienia miesiączkowe, znoszący kolki, skurcze jelit, obniżający ciśnienie krwi, moczopędny i pobudzający czynności wątroby.
W tradycyjnej medycynie naturalnej ziele jakubka było polecane przy chorobach wątroby, a zewnętrznie w leczeniu nowotworów, wyprysków i trudno gojących się ran.
Rozwój nowoczesnej medycyny konwencjonalnej spowodował, że zachwyt towarzyszący leczniczym właściwościom roślin z gatunku starca jakubka, stopniowo zmniejszał się.
Okazało się, że cała rodzina starców zawiera alkaloidy pirolizydynowe, które działają mutagennie, kancerogennie i hepatotoksycznie. Stwierdzono to doświadczalnie na zwierzętach, używając czystych form alkaloidów.
Starzec jakubek zawiera:
– alkaloidy – 0,2 proc. w suchej masie,
– olejki eteryczne – do 2,5 proc.
– sole mineralne (sporo fosforu), inulinę, flawonoidy (rutyna) – ok. 4,8 proc.
Zaleca się używanie ekstraktów uzyskiwanych z liści i kwiatów starca jakubka tylko do krótkotrwałych kuracji. W żadnym wypadku nie należy podawać go kobietom w ciąży lub matkom karmiącym.
źródło: Lasy Państwowe
